Uşak OSB’nin 3. Genişleme alanının savaş ve seferberlik hali durumunda uygulanan kanun maddesine atıf yapılarak belirlendiği ve buna göre acele kamulaştırma kararı uygulandığı ifade edildi. Söz konusu bölgede, 22 Nisan 2021 tarihinde alınan acele kamulaştırma kararının 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 27’nci maddesi gereğince verildiği ve 27’inci maddenin de İsmet İnönü döneminde, II. Dünya Savaşı döneminde alınan, ‘mal ve hizmet seferberliği’ olarak bilinen 3426 sayılı kanuna atıf yaptığı görüldü.
“ACELE KAMULAŞTIRMA KARARI TSK’YA YÖNELİK BİR KANUNA DAYANIYOR”
Önceki gün yaptığımız “Uşak OSB'nin mahkemelik olan genişleme alanında fabrika binalarının yükselmesi dikkat çekti” başlıklı haberimizin ardından, bölgedeki yapılaşmanın yasalara uygun olup olmadığına ve ruhsatlandırmanın nasıl yapıldığına dair OSB’den görüş aldık. Haberin ardından görüştüğümüz Uşak OSB’deki bir yönetici, söz konusu binaların inşaatının Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle alınan ‘acele kamulaştırma’ kararına dayandırıldığını ve burada OSB yönetimine, süreç içinde yapılaşma yetkisinin tanındığını bildirdi. Aynı yetkili, “Burada kanun dışı bir durum yok. Cumhurbaşkanlığının vermiş olduğu acele kamulaştırma kararı da daha önce TSK’ya yönelik alınmış bir kanuna dayanıyor. Burada yatırımların bir an önce olması için böyle bir karar alındı” ifadesini kullandı.
Yapıların ruhsatlarının verilip verilmediğine dair soruya yanıt veren yetkili, “Yapıların ruhsatlarıyla ilgili de bir sıkıntımız bulunmuyor. Zaten bu işin yapı denetim boyutu var ve OSB müdürlükleri de başvuru yapıldıktan 15 gün içinde ruhsatları verebiliyorlar. Bizdeki duruma bakacak olursak, bölgedeki hak sahiplerinin yüzde 90’ından fazlasıyla anlaşma yapıldı ve ödemeleri hesaplarına geçiyor. Şimdi kararın tebliğ edilmediği hak sahipleri ise yurtdışında yaşayan ve bu nedenle ulaşılmakta güçlük çekilen vatandaşlarımız” dedi.
KANUN, II. DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİNDE OLASI BİR SEFERBERLİK HALİNE KARŞI ÇIKARILDI
Uşak OSB’nin acele kamulaştırmayla genişlemesinin dayandırıldığı kanuni hükümlerin, 1939 yılında, yani II. Dünya Savaşı’nın patlak verdiği dönemlerde çıkarılan mal ve hizmet seferberliğini ön gören kanuna atıf yaptığı görüldü. 2942 sayılı kamulaştırma kanunun 27’inci maddesinde belirtilen acele kamulaştırma kararı, 3634 sayılı Milli Müdafaa Mükellefiyeti Kanunu baz alınarak verildi. Söz konusu kanun daha önce seferberlik durumuna karşı çıkarılmıştı ve sadece arazilerin kamulaştırılmasını değil, olası bir savaş veya seferberlik halinde, devlet olanaklarının yetmediği noktalarda vatandaşa düşen yükümlülükleri belirliyordu. Milli Savunma Bakanlığı’nın resmi internet sitesinde “Mal ve Hizmet Seferberliği” başlığında kısaca açıklanan kanun için; “Türk Silahlı Kuvvetlerinin seferberlik ve savaş hâline ilişkin mal ve hizmet ihtiyaçlarının bakanlıklar kanalıyla yurtiçi kaynaklardan karşılanması; 2941 sayılı Seferberlik ve Savaş Hâli Kanunu ile 90/500 sayılı Seferberlik ve Savaş Hâli Tüzüğü esaslarına göre planlanmaktadır. Yapılan planlamaya göre karşılanamayan ihtiyaçlar ise 3634 sayılı Millî Müdafaa Mükellefiyeti Kanunu ile 2/13675 sayılı Millî Müdafaa Mükellefiyeti Tüzüğü esaslarına göre tedarik edilmektedir” ifadelerini kullanılıyor.
MHP’Lİ GENEL BAŞKAN YARDIMCISI, KANUNUN AMAÇ DIŞI KULLANIMINA KARŞI ÇIKMIŞTI
Öte yandan söz konusu mal ve hizmet seferberliği kanunu, 17 Haziran 2010’da TBMM’nin de gündeminde tartışılmıştı. Belediye Kanunu'nun 73. maddesini değiştirerek büyükşehir belediyelerinin kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri uygulayacağı alanları genişleten "Belediye Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi", 17 Haziran 2010 günü TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilmiş ve bu kanunda da 3436 sayılı kanunlara atıf yapılmıştı. Konuyla ilgili o dönemde MHP Kırşehir Milletvekili ve Genel Başkan Yardımcısı olan Metin Çobanoğlu, “Büyükşehirlere savaş hali yetkileri vermenin mantığı nedir?" diye sormuştu. Yapılmak istenen düzenlemeyle büyükşehir belediyelerine ancak savaş veya seferberlik hallerinde kullanılabilecek kamulaştırma yetkilerini verildiğini öne süren Çobanoğlu, o dönemde şu ifadeleri kullanmıştı: "Vatandaşlarla bu konuda ortaya çıkabilecek anlaşmazlıklar mahkemelerde öncelikle görüşülecek ve daha sonra 2942 sayılı Kamulaştırma Yasası'nın 27'nci maddesine göre acele kamulaştırılma yapılacak. 27'nci madde 3634 sayılı Millî Müdafaa ve Mükellefiyet Kanunu'na atıfta bulunuyor; bu da savaş hali, seferberlik zamanında yapılacak kamulaştırmalara eşdeğer. Şimdi sormaz mısınız: Büyükşehir belediye başkanlarının bu acelesi niye? Savaş halinde uygulanacak birtakım kanunları şimdi Meclisimiz vasıtasıyla büyükşehir belediyelerine vermenizdeki mantığı anlamakta zorlanıyoruz".
SEFERBERLİKLE İLGİLİ KANUNU İNCELEMEK İÇİN TIKLAYINIZ…
KAMULAŞTIRMAYLA İLGİLİ KANUNU İNCELEMEK İÇİN TIKLAYINIZ…
