CHP Uşak İl Başkanı Ali Karaoba, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun önceki gün TBMM’de açıkladığı esnaf raporuna Uşak’tan katkı verdiklerini ve yaklaşık olarak 2 binin üzerinde esnafla bire bir görüştüklerini ifade etti. Esnafın ve toplumun diğer kesimlerinin sorunlarına duyarlı tek siyasi partinin CHP olduğunu belirten Karaoba, “Orta gelir sahiplerinin yaygınlığı, coğrafyanın hemen hemen her tarafına dağılması, vatandaşın doğrudan gerekirse günün 24 saati ilişki içinde olduğu gruptur orta direk; "esnaf" dediğimiz budur. Dolayısıyla esnafın bir başka özelliği daha var: Esnaf, Ahi Evran geleneğinden gelen kişidir. Dolayısıyla Ahilik Ocağını yaşatan, Ahilik Ocağının kurallarına uyan kişidir esnaf. "Esnafın elektrik, su ve doğalgaz faturalarını ödenmesine devlet destek versin" dedik. Bunların hiçbirisi olmadı, yapmadılar” dedi. Esnafla ilgili raporun tamamen doğru olduğunu belirten Karaoba, “Söylediklerinin tamamı doğrudur. Eksiği var, fazlası yok. Değerli arkadaşlarım esnaf diyoruz ama esnafla beraber esnaf saydığımız ama dükkanı olmayan pazarcılar var, manavlar var, 500 bin kağıt toplayıcısı var, 30 bin simitçi var. Simit satarak ailesini geçindiriyor. 10 bin çiçekçi var. 1 milyon ev işçisi var. Evlere temizliğe giden veya iş yerleri temizliğe giden 1 milyon kişi var. Bunlarla ilgili ne yapıldı? Ne yapıldı bunlarla ilgili? Buhranın acı sonu, bir ekonomik buhran yaşıyoruz, doğrudur. Yanlış politikalar Türkiye'yi bu noktaya getirdi. Yıllardır uyarıyoruz, "yanlış yapıyorsunuz, yanlış yapıyorsunuz" dedik. Her seferinde bildiklerini okudular. Bütün esnaf kardeşlerime sesleniyorum: Saray sizin sesinizi duyuyor mu? Sosyete damat sizin sesinizi duyuyor mu? Bakanlar sizin sesinizi duyuyor mu? Kahvecilerle ilgili bir şey söyledim, kıyamet koptu: "Vay bunu nasıl söylersin? Vay sen kağıt oynamasını biliyor musun?" diye. Bir daha söylüyorum: Bütün garibanların, bütün esnafın, bütün sokak satıcılarının, alın teri ile gelir elde edip çoluğuna çocuğuna nafaka götürenlerin sözcüsüyüz, temsilcisiyiz ve olmaya da devam edeceğiz” dedi.
Karaoba, partisinin esnaflarla ilgili hazırladığı 17 çözüm önerisini de şöyle sıraladı:
) Diyorlar ki: "Derdimizi anlatacak bir yetkili yoktu Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nde. Yani bakanlar, bakanlıklar, cumhurbaşkanlığı, genel müdürlükler, bir yetkili bulamıyoruz derdimizi anlatacak. Ne olursunuz bir Esnaf Bakanlığı kurulsun da, hiç değilse devletle muhatap olacak bir makam olsun." Onlara şunu söyledim: "Bizim seçim bildirgemizde, CHP'nin iktidarında Esnaf Bakanlığı olacak. Kesinlikle esnaf için bir bakanlık inşa edeceğiz."
2) Mutlaka sicil affı çıkmalı. Evet, sicil affı çıkmalı. Yeniden grup başkan vekili arkadaşlarıma söylüyorum: Yeniden kanun teklifini hazırlayın, sicil affını çıkaralım. Sicil affının çıkması lazım.
3) Alınan krediler var, doğru. Kamu bankalarından kredi alındı, doğru. Dükkan kapalı, şimdi ödemeler başlayacak. Faiz de bindi, nasıl ödeyecek? Esnaf diyor ki: "Benim ödeyeceğine tarzda taksitlendirin, benden ayrıca faiz almayın." Doğrudur. Gelir elde etmedi ki faizi alıyorsun ondan. Eğer sosyal devletsen, onu koruyacaksın. Zaten parayı bedava vermedin. Parayı geri istiyorsun zaten, ya bari faizini alma...
Bir esnaf şöyle söylüyor, diyor ki: "Nefes kredisi aldık. Aksi halde nefes kredisini geri öderken nefesimiz kesilecek" diyor. "Bize nefes kredisi verdiler, şimdi faiz ile parayı geri istiyorlar. Bizim nefesimiz kesilecek" diyor.
4) "Stopajı kaldırın" diyorlar. "Başımıza bela. Emlak sahibi orada duruyor. Gayrimenkulün kaçacağı yok. Kira bedelini alıyorsan, ben zaten ödüyorum. O da gelsin kirasını beyan etsin, vergisini al kardeşim, benim sırtıma niye yıkıyorsun?" diyor. Bunu da kaldıracağız, bu konuda da bir kanun teklifi hazırlayalım.
5) "Zincir mağazalarla ilgili düzenleme yapın" diyorlar. "AVM'ler, en azından haftanın bir günü kapansın." Bakın bir esnafın söylediği; bütün esnaf kardeşlerim de dikkatle dinlesinler. Esnafı koruyacak bir yasanın acilen çıkarılması gerekiyor. A101, BİM, ŞOK gibi zincir mağazalar, turşu sezonunda kavanoz satıyor, okul sezonunda kırtasiye satıyor, kış gelince bot satıyor. Esnafın bunlarla mücadele etmesi mümkün değil. Çekini, senedini, kredi kartını ödeyebilen esnaf yok. Esnafın sicili bozuk. Esnafın sicili, arabasını yenilemek ya da yazlık almak için çektiği krediler nedeniyle değil, işini sürdürebilmek için, vergisini, primini ödeyebilmek için bozuldu esnafın sicili diyor. Doğru mu? Evet, doğru. Bu esnafa saygı duymak lazım.
6) Esnafın dükkanı kapattınız, onu da gönderdik, sosyal güvenlik primlerini en azından devlet ödesin. Esnaf, sağlık sosyal güvenlik primlerini yatırmazsa, sağlık sisteminden de yararlanamıyor. Böylesine bir de garip tablo var. Dükkanını kapattın, gelirini elinden aldı, primini ödeyemedi. Bir de diyor ki: "Sen sağlıktan da yararlanamazsın." O zaman çek silahı, vur kardeşim; bir o kaldı zaten.
7) Esnafa en azından bu süreçte insafsızca ceza yazmaktan vazgeçilmeli. Ceza yazıyorlar esnafa. İstanbul'dan bir kahvehane sahibi: "Cumhurbaşkanı miting yapıyor, milletvekilleri düğün yapıyor, ceza yok ve bizlere ceza kesiliyor." Niçin? Bu siyasi iktidar, saray iktidarı seni ikinci sınıf vatandaş gördüğü için.
8) Devlet esnafa zorla devlete borç verir hale getirmemeli. Ben de az önce bir yurt örneği vermiştim. Binasını vermiş, yurt olarak kullanıyor devlet, 3 ay geçmiş kirasını ödemiyor. Veya tıbbi malzeme satmış, aradan geçmiş 15 ay, hâlâ vermiyor. Devlete borç veriyor, kendisi zor durumda. Devletin ödemesi gerekirken, devlet borcunu ödemiyor, "bunu ödesin" diyor.
9) Gerekli hijyen ve sağlık koşullarının sağlanması şartıyla, kahvehanelerde taş ve kağıt oyunlarının oynanmasına izin verilmeli.
10) Kısa çalışma ödeneği konusunda küçük esnafın yanında çalışanların sorunları çözülmeli.
11) Kamu kuruluşlarına ait işyerlerinde çalışan esnaftan, en azından dükkanın kapalı olduğu dönemde kira alınmamalı. E doğru; dükkanı kapattın, işyeri de devlete ait... Kira alma kardeşim, kira alma.
12) Ertelenen vergi ve stopaj primleri ekim, kasım, aralık aylarında çift ödemeye dönüşecek. Onları ertelediler, faizle ertelediler, şimdi çifti ödemeye dönüştü. "Bunu nasıl ödeyeceğiz" diyor, bu sorun çözülmedi.
13) "Çok zor durumdayız. Bari icra işlemleri nefes alıncaya kadar durdurulsun" diyor bir esnafımız. Esnaf bu süreçte icra memurlarının baskısından kurtarılmalı..
14) Kantinci esnafının ayakta kalması için 1 yıl süreyle devlet okul kantinlerinde kira almamalı. Evet kira almamalı; bu kantinciler çocuklarımıza da bakıyor zaten.15) Servis işletmecilerinden, ihale için alınan teminat mektupları iptal edilmeli veya geri verilmeli.
16) 6 milyon sokak esnafının güvencesiz ve kayıt dışı olarak çalışmasının önüne geçilmeli.
17) Pandemi boyunca zarara uğrayan esnafa kira desteği verilmeli.
