Türkiye’nin ilk askeri hava müfrezesi olarak bilinen Kartal Müfrezesi, Uşak ve Eskişehir’de kurudu. Bu yıl 100. Kurtuluş yıldönümünü kutlayan Uşak, Kartal Müfrezesi için, 1 Eylül 2022 günü, havaalanında, ayrı bir etkinlik tertipledi. Uşak Belediye Başkanı Mehmet Çakın, “Yunan Generali Trikopis’in Göğem’de yakalanması, Kartal Müfrezesi etkinliği ile bir kez daha hatırlanacak. Biliyorsunuz, o dönemde Uşak ilçeydi ve Kütahya ile Eskişehir bu konuda daha fazla ön plana çıkıyor. Uşak milli mücadelede çok önemli rol oynamış bir şehir. Uşak’ın kurtuluş için ortaya koyduklarını anlatacağız” dedi.

Uşak Belediye Başkanı Mehmet Çakın, Milli Mücadele döneminde Uşak ve Eskişehir’de dönemin pilot askeri Mehmet Fazıl tarafından komuta edilen Kartal Müfrezesi’nin, kentin kurtuluşunun 100’üncü yıldönümü kapsamında, muharip uçak ve paraşüt gösterileriyle hatırlanacağını söyledi. Kartal Müfrezesi’nin daha önce Uşak Belediyesi’nde görevli Ömer Aşçı’nın yazdığı makaleyle gündeme geldiğini belirten Çakın, “Uşak’ın kurtuluşu sırasında o dönemde hava üstlerinden biri Uşak ve biri de Eskişehir’de kurulmuş. Bunun anısına bir gösteri düzenliyoruz ve bu konuda Genelkurmay Başkanlığı ve Savunma Bakanlığı ile görüştük. 1 Eylül günü, havaalanında muharip uçaklar geçiş yapacak ve askeri araçlarla tören olacak. Orada emekli bir komutanımız da Uşak’ın önemini ve Kartal müfrezesini anlatacak” dedi.

UŞAK O DÖNEM İLÇE OLDUĞU İÇİN ESKİŞEHİR VE KÜTAHYA DAHA FAZLA ÖN PLANA ÇIKTI

Çakın, “Burada Uşak’ın Kurtuluş Savaşı’ndaki rolünü anlatacağız. Yunan Generali Trikopis’in Göğem’de yakalanması, Kartal Müfrezesi etkinliği ile bir kez daha hatırlanacak. Biliyorsunuz, o dönemde Uşak ilçeydi ve Kütahya ile Eskişehir bu konuda daha fazla ön plana çıkıyor. Uşak milli mücadelede çok önemli rol oynamış bir şehir. Uşak’ın kurtuluş için ortaya koyduklarını anlatacağız” ifadelerini kullandı. “Nasıl ki Cumhuriyeti biz böyle kurduk fotoğrafını da Polatlı ve benzer iller sahiplenmeye çalışıldı” diyen Çakın, şöyle konutu: “Bunun duyurulması ve bilinmesi için çalışmalar yapıyorsak, Kartal Müfrezesi ve Eşme Takmak’taki talimatın önemini de hep birlikte ortaya koyacağız. Bunun şehre kazandırılmasının öneminin farkındayız. Elbette bu etkinlikler yapılırken, ilimizdeki camilerimizde de Kur’an okunacak. Paraşüt gösterisi ve muharip hava gösterisinin ardından Kur’an Tilaveti okunacak. Şehit olan tüm kahramanlarımız adına, camilerimizde Kur’an okunacak ve lokma dağıtılacak. Bunları da onların ruhlarına hediye edeceğiz”. Öte yandan Çakın, “Dünyaca ünlü Ressamımız Devrim Erbil’i evinin yer aldığı Bordum’da ziyaret ettik. Nezaket ziyaretimizde 100. Yılı için bir sergi yapmayı kendisi teklif etti ve biz de büyük bir memnuniyet duyduk bundan.  Kendisi gelecek ve sergi açılışı yapacak. Burada öğrencilerle sohbet ederek, atölye çalışması yapacak” şeklinde konuştu.

KARTAL MÜFREZESİNİ KOMUTA EDEN MEHMET FAZIL KİMDİR?

Kartal Müfrezesi, Milli Mücadele döneminde Uşak ve Eskişehir’de kuruldu. Kurucusu asker pilot Mehmet Fazıl’dı. İngiltere’de havacılık eğitimi alan Mehmet Fazıl, Balkan Savaşları'nın başlaması üzerine eğitimi bitmeden yurda döndü ve Edirne Hava Müfrezesi'ne atandı. Bu savaşta keşif uçuşları yaptı. Balkan Savaşları’ndan sonra İstanbul Numune Tayyare Bölüğüne, 1914 yılında da Yeşilköy Tayyare Mektebi Başöğretmenliğine atandı. Çanakkale Savaşları'na katıldıktan sonra 1915 yılında 4. Ordu'ya bağlı Birüssebi Tayyare Müfrezesi Komutanlığına atandı ve 25 Eylül 1915'te de Birüssebi'den ayrılarak Irak Grubu’na katıldı. Ardından 2. ve 3. Tayyare Bölükleri'nde; Elcezire ve Irak Cepheleri’nde Kutül Amare ve Medine Muharebeleri’ne katılarak üstün yararlılıklar gösterdi. Aynı yıl rütbesi Üsteğmenliğe yükseltildi. Kasım 1917’de Berlin'deki Mübayaa Komisyonu Tayyare Kısmına, Temmuz 1918'de de Yeşilköy 9. Tayyare Bölüğü'ne atandı ve 25 Ekim 1918 tarihinde İstanbul'a saldıran 5 İngiliz uçağıyla tek başına hava muharebesine girdi ve onları püskürtmeyi başardı, fakat kendisi ağır yaralı durumda, uçağı da hasarlı olarak istasyona indirdi. Bu büyük başarısından dolayı Yüzbaşı rütbesine terfi etti. İki ay kadar hastanede tedavi gördükten sonra Yeşilköy Tayyare İstasyon Komutanlığı'na atandı ve Yeşilköy'den Maltepe'ye nakledilen Tayyare İstasyonu'ndaki uçakların bir kısmının Anadolu'ya kaçırılmasını sağlamak için uğraştı, bunu başaramayınca Maltepe'den kaçarak Anadolu'daki Millî Kuvvetlere katıldı.

Uşak'ta dün ve bugünkü hava şaşkına çevirdi! Uşak'ta dün ve bugünkü hava şaşkına çevirdi!

ÜÇ UÇAKLA KARTAL MÜFREZESİNİ KURDU

Anadolu'ya geçtikten sonra Konya Tayyare İstasyonu'ndaki faaliyetlere katıldı ve hazırlanan üç uçakla Uşak'ta kurulan "Kartal Müfrezesi" adlı, Millî Mücadele'nin ilk hava birliğine komuta ederek bizzat hava harekâtını başlattı. Müteakiben, bu müfreze 2. Tayyare Bölüğü adını aldı. 1920-1922 yılları arasında Kartal Müfrezesi, 2. Tayyare Bölüğü ve Batı Cephesi Tayyare Bölüğü'ne komuta etti. Demirci, Birinci İnönü ve İkinci İnönü, Kütahya ve Sakarya Muharebeleri'ne bizzat katılarak büyük yararlılıklar gösterdi. 1922 yılındaki Büyük Taarruz'dan sonra Binbaşı rütbesine terfi etti. Çanakkale Savaşları, I. Dünya Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı'nda gösterdiği başarılarından ötürü, Harp, Muharebe Gümüş Liyakat, 5. Rütbeden Kılıçlı Mecidi Madalyası, Gümüş İmtiyaz Madalyası, İstiklal Madalyası ve TBMM'den Takdirname ile ödüllendirildi. Türk Kurtuluş Savaşı'nın sona ermesinden sonra, İzmir'de toplanan hava birliklerine Grup Komutanı olarak atandı. Aynı zamanda Hava Okulu'nda Uçuş Baş Öğretmenliği yaptı. Bu görevde iken 27 Ocak 1923 tarihinde pilotaj eğitimi için öğrencisi Astsubay Mehmet Emin ile birlikte uçuş sırasında düşerek hayatını kaybetti. Kabri, İzmir Hava Şehitliği'ndedir.

Editör: TE Bilişim