31 Ağustos 1922 günü Pilot Yüzbaşı Fazıl ve Üsteğmen Osman Nuri (Baykal) beyler, Uşak bölgesinde bir keşif uçuşu yaptılar. Yunan askerlerinin hızla Uşak’a doğru çekildiklerini gördüler ve Garp Cephesi Karargâhı’na durumu rapor ettiler. Aynı gün Hava Bölüğü’nün bütün uçakları, Uşak yönüne kaçan Yunan kuvvetlerini bombalamak için hazırlanmışlardı. Ancak şiddetli fırtına yüzünden uçaklar havalanamadılar..
30 AĞUSTOS ZAFERİNDEN BİR GÜN SONRA, İKİ TÜRK UÇAĞI UŞAK ÜZERİNDE KEŞİF UÇUŞU YAPTI
Büyük Taarruz’un başladığı 26 Ağustos 1922 gününden itibaren Trikopis’in Yunan 1.Kolordusu’ndan koparak batıya doğru savrulan Franko Grubu, 30 Ağustos 1922 günü Uşak’ın doğusunda, Murat Dağı ile Kaplangı Dağı arasında bir mevziye yerleşmişti. Böylece otuz, otuz beş bin askeri olan Franko kuvvetleri imhadan son anda kurtuldular. Türk 1.Ordusu’nun Albay İzzettin (Çalışlar) Bey komutasındaki 1.Kolordusu, Franko Grubu ile bu mevzide karşı karşıya geldi.(1)
Kaplangı Dağı’na Yunan askerleri yerleşmişlerdi. 30/31 Ağustos 1922 gecesi sabaha kadar bu dağ çevresinde muharebe sürdü. 31 Ağustos 1922 sabahı 1.Kolordu askerleri Kaplangı Dağı’nı ele geçirdiler. Franko kuvvetleri yüzden fazla ölü, iki yüzden fazla esir, üç dağ topu ve yedi makineli tüfek kaybetti. Sabahın ilk saatlerinde Yunanlılar Banaz Ovası’na dökülmüş, karışık bir halde kaçıyorlardı. Banaz Kasabası Yunan işgalinden kurtuldu. Kayıplar veren ve Kaplangı mevziinde de tutunamayıp düzensiz bir şekilde çekilen Franko grubu Uşak’ın on beş kilometre doğusundaki Kapaklar-Elmadağ mevzisinde tutunmaya çalışacaklardı.(2)
31 Ağustos 1922 günü Pilot Yüzbaşı Fazıl ve Üsteğmen Osman Nuri (Baykal) beyler, Uşak bölgesinde bir keşif uçuşu yaptılar. Yunan askerlerinin hızla Uşak’a doğru çekildiklerini gördüler ve Garp Cephesi Karargâhı’na durumu rapor ettiler. Aynı gün Hava Bölüğü’nün bütün uçakları, Uşak yönüne kaçan Yunan kuvvetlerini bombalamak için hazırlanmışlardı. Ancak şiddetli fırtına yüzünden uçaklar havalanamadılar.(3)
RAPOR:
GARP CEPHESİ KOMUTANLIĞINA
Bugün saat 08.00-09.30 arası Uşak bölgesinde yaptığımız keşif uçuşunda; Banaz’la Kapaklar İstasyonu arasında iki Yunan tümeninin Uşak’a doğru yürüyüş halinde olduğu, bunların gerisinde iki tümenin daha bulunduğu, demiryolu kuzeyindeki sırtların gerisinde de iki Yunan süvari alayının aynı yönde ilerlediği gözlemlenmiştir.
Durumu bilgilerinize arz ederim.
31 Ağustos 1922
Fazıl
Hava Bölüğü Pilotu (4)
Franko’ya kalsa, bu mevzide tutunmak yerine düzenli bir şekilde yıpranmadan Uşak’ı da boşaltıp İzmir’e doğru çekilmek düşüncesindeydi. Ama hala İzmir’de Başkomutan görevini sürdüren Hacıanesti, Trikopis grubunun Uşak’a çekilesiye kadar beklemesini ve iki grubun birleşmesini emretti. Ama Trikopis kuvvetlerinin bir gün önce Çalköy’de imha edildiğinden ve geri kalanın dağıtıldığından, ne Hacıanesti’nin ve ne de Franko’nun haberi vardı. Yunan Başkomutanı’nın Franko’ya Uşak’ta savunma emri vermesi doğaldı. Fakat sarsılan Franko kuvvetleri ile emredilen mevzide istenilen zamanı kazanma mümkün değildi.(5)
(1) Fahri Belen, Büyük Türk Zaferi, s.103, Cumhuriyet Yayınları, İstanbul, 1999
(2) İbrahim Artuç, Büyük Taarruz, s.162, Kastaş Yayınevi, İstanbul, 2005
(3) Ercan Çetinerler, Kurtuluş Savaşı Hava Harekâtı, http:/www.teyyareci.com.mht,
(4) a.g.e. 1
(5) Fahri Belen, Büyük Türk Zaferi, s.106, Cumhuriyet Yayınları, İstanbul, 1999
İç Eğe de Felaket ve Zafer Cengiz Çetintaş
Alp Arslan DUR
