Abdülhamit, Uşak halısını kullanıyor

Dün, TRT 1'de ilk bölümü yayınlanan Payitaht Abdülhamit dizisinde, Uşak'la ilgili önemli bir detay dikkat çekti. 16 ve 17'inci yüzyıldan itibiran bir çok Avrupa Sarayı'nı süsleyen ve ressamların çizdiği saray resimlerinde yer alan Uşak halısı, Payitaht Abdülhamit dizisinde de yer aldı. Uşak halısının yer aldığı sahneler, kentte görev yapan bazı arkeologların dikkatini çekti. 

UŞAK HALISI HAKKINDA

Anadolu’da dokuma sanatı ilk çağlarda Lidya ve Frigyalılar döneminde başlamıştır. O dönemde bölgede yetişen hayvanların kaliteli yünlerinin olması nedeniyle, yünleri değerlendirmek için iplik yapılır ve havlı dokuma başlar. Dokuma sanatı Türk aşiretlerinden Selçuklular ile Anadolu’ya yerleşir. Dokumacılık önceleri Türk toplumunda geleneksel olarak dokunan özel çeyiz eşyasıydı. Ancak ölüm sebebiyle miras olarak paylaşılmaya ya da camilere verilmeye başlandı. Uşak ve yöresi 15. yy erken Osmanlı dönemi halılarının yaratıcısı ve Osmanlı dönemi halıcılık merkezi olmuştur. Ülkede 1500’ lü yıllarda başlayan kapitülasyonlar sonucu ülkeye gelen elçilere Osmanlı sınırları içerisinde ticaret yapma hakkı tanınır. Böylece halılar yurt dışında kendini gösterir.
Avrupa’daki seçkin aileler ünlü ressamlara tablolarını yaptırırlarken Uşak halılarını duvarda, yerde ve masada dekor olarak kullanırlar. Hans Holbein ve Lorenzo Lotto gibi ünlü ressamların tablolarında yer alan halılar ressamların adlarını almıştır. Bunlara Lotto ve Holbein denmiştir.
Kanuni Sultan Süleyman döneminde Uşak halıları büyük önem kazanmıştır. O dönemde Azerbaycan’dan getirtilen dokuma ustaları Uşak’a özgü halıları yeni tarzlarla dokumaya başlamıştır. Halıların özelliklerini kaybetmemesi için Anadolu müftüleri görevlendirilmiş ve dokumalar kontrol altında devam etmiştir. Desenler nakkaşlar ev süsleme sanatçıları tarafından tasarlanarak saray halıları adını almıştır. Osmanlı saraylarından, Avrupa şatolarına, camilerden kiliselere kadar yayılan Uşak halısı sadece bir halı değil saygınlık sembolü olan bir efsanedir.