İngiliz istihbaratçılar: Uşak halısını başka yerde yapmak imkansız!

Uşak Araştırmaları Derneği Başkanı Ömer Aşçı, Uşak halılarıyla ilgili İngiliz ajanların sunduğu istihbarat raporunu paylaştı. 10 Ocak 1920'de İngiliz tarihçi Prof. Dr. George Walter Prothero, Uşak halıları için şu ifadeleri kullandı, "Uşak halılarının neredeyse tamamı evlerinde çalışan kadınlar ve kızlar tarafından el dokumasıdır ve bu kişiler genellikle bu sanatta önemli geleneksel bilgilere sahiptir. Benzer halılar başka yerlerde üretmek neredeyse imkansızdır". İşte Ömer Aşçı'nın tarihten paylaştığı kesit:

10 Ocak 1920

Paris Barış konferansında 10 Ocak 1920 tarihinde Milletler Cemiyeti kurulmasına karar verildiği ve Osmanlı Mebusan Meclisinde Türkiye’nin milletiyle ve coğrafi sınırlarıyla bölünmez bir bütün olduğu anlamına gelen Misakı Milli Bildirisi'nin müzakere edildiği sırada İngiliz Dışişleri Bakanlığı'nın görevlendirmesiyle İngiliz Tarihçi Prof.Dr. George Walter Prothero tarafından Osmanlı Devleti’nin coğrafi, tarihi, sosyal, politik ve iktisadi koşulları hakkında daha önceden elde edilmiş istihbarat raporlarından derlenen "Anatolia (Anadolu)" isimli bir kitap Paris Barış konferansı delegasyonuna brifing amaçlı dağıtılmıştır. Bu eserde Uşak Kazası hakkında yazılanlar şöyledir;

Dokuma

Gediz, Kula, Uşak ve Isparta ilçelerinde Küçük Asya halıları denilen ince kilimler uzun zamandır ün salmıştır. Ancak son zamanlarda, demiryolları ve diğer yabancı girişimlerin sağladığı uyaranlarla hızla gelişmiştir. Mevcut refahının büyük bir kısmı İngilizlere bağlıdır. Halıların neredeyse tamamı evlerinde çalışan kadınlar ve kızlar tarafından el dokumasıdır ve bu kişiler genellikle bu sanatta önemli geleneksel bilgilere sahiptir. Benzer halılar başka yerlerde üretmek neredeyse imkansızdır, sadece İran'ın bazı bölgelerinde mümkündür, çünkü burada istihdam edilen işçiler sadece çok yeteneklidir, aynı zamanda çok ucuzdur ve kullanılan yün yerel olarak yetişir ve Avrupa fabrikalarında uğrayacağı kimyasal işlemlere tabi tutulmaz, bu da son ürünün özel mükemmelliği için gereken bazı doğal yağları korur.